Beslissing
van het College van Beroep
In
het appel van : J.L.M. Franssen,
wonende te Nuenen, appellant
Tegen
:
de
beslissing van de Reclame Code Commissie d.d.
8
april 2003, dossier 03.0061
Geïntimeerde : Aegon Bank N.
V., handelende onder de naam Spaarbeleg,
gevestigd te
Nieuwegein
1.
De procedure
Appellant
is tijdig in beroep gekomen tegen de aan deze uitspraak gehechte beslissing van
de Reclame Code Commissie (hierna: de Commissie) .
Geïntimeerde
(hierna ook: Spaarbeleg) heeft op het appelschrift
gereageerd.
Het
College heeft de zaak behandeld in zijn vergadering van 12 mei 2003. Partijen
waren niet aanwezig, hoewel daartoe in de gelegenheid
gesteld.
2.
De grieven
De
grieven kunnen als volgt worden samengevat.
1.
Ten onrechte heeft de Commissie de brochure van Spaarbeleg in haar geheel
beoordeeld en niet misleidend geacht, omdat voldoende duidelijk wordt gewezen op
de risico's. De klacht is evenwel gericht tegen een onderdeel van de brochure,
namelijk het gedeelte waarin beweringen worden gedaan over de geschatte
opbrengst. Vanaf de introductie van het product Sprintplan was duidelijk dat de
geschatte opbrengst niet gehaald zou kunnen worden. Het gebruik van de woorden
"vergoeding" in plaats van rente en "voorgeschoten bedrag" in plaats van lening
is misleidend.
De
Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat de tekst "De waarde van uw belegging
kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de
toekomst" en "Als de beurs onverwacht tegenvalt, loopt u risico over uw
rentebetalingen" voldoende waarschuwt voor de risico's. Deelnemers betalen rente
voor een lening van een geldsom. Deze geldsom belegt Spaarbeleg voor eigen
rekening en risico in het AEGON Garantiefonds. Er is geen sprake van een
belegging voor rekening en risico van de deelnemer.
De
zin "Als de beurs onverwacht tegenvalt, loopt u risico over uw rentebetalingen"
komt niet in de brochure voor die klager heeft
overgelegd.
Deze zin is afkomstig uit een andere, oudere brochure, die in een andere
procedure is overgelegd. Appellant legt de brochure, waar hij zich op beroept,
over.
2. De
Commissie heeft ten onrechte overwogen dat het publiek de slagzin "Je zet 't
beter weg bij Spaarbeleg" niet letterlijk zal opvatten, maar zal herkennen als
een in reclame niet ongebruikelijke overdrijving. Spaarbeleg pretendeert met de
slogan dat spaargeld bij haar in goede handen is en dat is absoluut niet het
geval.
3.
Antwoord in appel
De
grieven zijn gemotiveerd weersproken.
4.
Het oordeel van het College
4.1.
De eerste grief is -
kort
samengevat -
gericht
tegen het oordeel
van de Commissie dat de gewraakte brochure niet misleidend is. Het College
overweegt als volgt.
4.2.
Anders dan appellant stelt, heeft de Commissie bij de beantwoording van de vraag
of de brochure misleidend is terecht de gehele (overgelegde) uiting in haar
oordeel betrokken en zich niet beperkt tot beoordeling van één onderdeel van de
brochure. Bij het oordeel of een reclame-uiting voldoet aan de bepalingen van de
Nederlandse Reclame Code (NRC) speelt immers de totale uiting een rol, zoals ook
blijkt uit de toelichting bij art. 1 NRC.
4.3.
In de gewraakte brochure maakt Aegon reclame voor haar financieel product
"SprintPlan".
Naar
uit de uiting valt op te maken is "SprintPlan" een beleggingsproduct waaraan men
tegen betaling van een vast bedrag per
maand van minimaal fl. 100,-- en
maximaal fl. 600,-- kan "meedoen". "Op basis van het gekozen maandbedrag schiet
Spaarbeleg meteen een groot bedrag voor. Uw maandbedrag is een vergoeding
(rente) voor het bedrag dat Spaarbeleg u voorschiet", aldus de tekst onder de
kop "U doet al mee vanaf f 100,- per maand." Het "voorgeschoten bedrag"
wordt vervolgens belegd in het AEGON Garantiefonds, dat "de ontwikkeling van de
indices van de 3 belangrijkste beurzen ter wereld" volgt.
4.4.
Hoewel daarover in de brochure niet wordt gesproken, betreft het aanbod, naar
door appellant is gesteld en door Spaarbeleg niet is weersproken, de facto een
lening voor het aangaan van een zogenaamde
aandelenlease-overeenkomst.
4.5.
Voor het aangaan van een lening zijn de daaraan verbonden precieze voorwaarden
en risico's van essentieel belang voor de consument. Dit geldt in het
onderhavige geval te meer nu de lening wordt aangewend voor deelname aan een
aandelenleasecontructie,
hetgeen betekent beleggen in een risicovol, complex, financieel
product.
4.6.
Naar het oordeel van het College komen de kenmerken van het aangeboden product
onvoldoende in de brochure tot uiting. Met name wordt een te rooskleurig beeld
van het met "SprintPlan" te behalen rendement geschetst en worden de met
deelname daaraan verbonden risico's onvoldoende belicht.
4.7.
De tekst suggereert, onder meer gelet op de aanhef "SprintPlan: van f 0,-
naar f 28.588,-* in 5 jaar" en de koppen "Accelereren naar een
groot vermogen" en _100% garantie op het voorgeschoten bedrag" en de
daaronder staande tekst, ten onrechte dat men zonder (groot) risico in korte
tijd een groot rendement kan behalen. Het gebruik van een begrip als
"voorgeschoten bedrag" daar waar wordt bedoeld "lening" acht het College zeer
verhullend.
Het
rekenvoorbeeld gaat voorts uitsluitend uit van stijgingen van de index van 10
tot 13% en daarmee overeenkomstige jaarrendementen van 17 tot 30% zonder dat
inzichtelijk wordt gemaakt welke gevolgen een daling van de koersen met zich
brengt en tot welke schulden dat kan leiden. De tekst onder
de
"Toelichting":
"De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten
bieden geen garantie voor de toekomst. (n.) Als de beurs onverwacht tegenvalt,
loopt u risico over uw rentebetalingen" relativeert het overwegend zeer
rooskleurige vooruitzicht dat wordt gepresenteerd in onvoldoende mate. Appellant
stelt overigens abusievelijk dat laatstgenoemde zinsnede niet in de gewraakte
uiting voorkomt.
4.8.
Het vorenstaande leidt tot de slotsom dat gelet op de aard van het aangeboden
product waaraan grote financiële risico's (kunnen) zijn verbonden en gelet op
het gemiddelde, niet in beleggingen ervaren publiek waarop de brochure ook
blijkens de tekst "Daarbij komt nog, dat u geen verstand van beleggen hoeft te
hebben. Dat kunt u rustig overlaten aan de beleggers van AEGON" is gericht, niet
zo duidelijk en volledig mogelijk is als bedoeld in art. 7 NRC. De uiting is
gelet daarop tevens in strijd met het bepaalde onder d van de Bijzondere Reclame
Code voor Leningen, beleggingen en onroerend goed.
4.9.
De eerste grief is derhalve gegrond.
4.10.
Ten aanzien van de tweede grief overweegt het College dat het op de door de
Commissie overwogen gronden van oordeel is dat de slogan "Je zet 't beter weg
bij Spaarbeleg" niet in strijd is met de NRC.
5.
De beslissing
Het
College:
- vernietigt
de beslissing van de Commissie en acht de brochure in strijd met art. 7 NRC en
het bepaalde onder d van de Bijzondere Reclame Code voor Leningen, beleggingen
en onroerend goed;
- beveelt
Spaarbeleg aan om voortaan niet op een dergelijke wijze reclame
te maken;
- bevestigt
de beslissing waarvan beroep voor het overige.
De
voorzitter
De secretaris
Mr
W.A.M. van Schende1
Mr C.C. Jolles
Gewezen
door mr W.A.M. van Schendel, voorzitter, mr P.J. Jansen, W.L.Th.A. van der Mee
en mr J.R.A. Schouten, leden en mr C.C. Jolles, plv. lid en
secretaris.
Amsterdam,
27 mei 2003