Het
procesverloop
in de hoofdzaakenin het incident
- [X] heeft bij dagvaarding van 8 september 2005
een vordering ingesteld.
- Aegon heeft daarop een incidentele conclusie
houdende de exceptie van (absolute)
onbevoegdheid
genomen.
- Daar heeft [X] bij incidentele antwoordconclusie op
gereageerd.
- De inhoud van de processtukken geldt als hier
ingelast.
- Ten slotte is heden uitspraak bepaald.
De vaststaande feiten
in de
hoofdzaak en in het incident
1.De onderhavige zaak ziet op een vijftal tussen
partijen gesloten overeenkomsten:
1.1. Op 6 april 2000 hebben [X], II en III
(genaamd: cliënt) en Aegon een
leaseovereenkomst gesloten met betrekking tot het product
"Rendements
Vliegwiel" onder
contractsnummer4400...2 met een looptijd van 120
maanden,
te rekenen vanaf20 maart 2000, zijnde
de aankoopdatum van de aandelen.
1.2. Op 31 juli 2000 hebben [X], II en III
(genaamd: cliënt) en Aegon een
leaseovereenkomst gesloten met betrekking tot het product "Koopsom
Vliegwiel"
onder contractsnummer 2500...3 met
een looptijd van 60 maanden, te rekenen
vanaf
12 juli 2000, zijnde de aankoopdatum van de aandelen.
1.3. Op 18 mei 2000 hebben de (toen) minderjarige
kinderen van [X] II en III en Aegon ieder
afzonderlijk een leaseovereenkomst gesloten met betrekking tot bet product
"Junior
Vliegwiel" onder de respectievelijke
contractsnummers 3900...7,3900...6 en
3900...8
met telkens een looptijd van 120 maanden, te rekenen vanaf 1 mei
2000,
zijnde steeds de aankoopdatum van de
aandelen. .
2. In elk van deze overeenkomsten beeft de cliënt van
Aegon een pakket aandelen geleast bij
een aantal aandelemondsen (zoals: ABN
Amro, Ahold, Getronics, ING etc) met een totaal
aankoopbedrag van
respectievelijk € 10.264,44 ("Rendements Vliegwiel"),€ 20.207,60
("Koopsom
Vliegwiel") en driemaal € 1.379,60 ("Junior Vliegwiel") voor een leasesom
van
respectievelijk € 21.072,84, € 28.434,20 en driemaal € 2.778;-.
Naast
de gemelde aankoopbedragen bestaat de leasesom telkens uit een bedrag van €
544,80
aan toekomstige administratiekosten (m.u.v. "Koopsom Vliegwiel"),
alsmede aan totaal te
betalen rente tijdens de looptijd van de
onderscheiden1ijke overeenkomsten van
respectievelijk € 10.263,84, € 8.226,60
en driemaal € 853,84.
3. De cliënt was volgens de overeenkomst: "Rendements
Vliegwiel" gehouden de leasesom
als volgt te voldoen:
-
naast de maandelijkse administratiekosten: 120 maandelijkse termijnen aan rente
van
€ 90,07, door middel van automatische
incasso te betalen op de 1e van iedere maand,
te beginnen op de 1e van de maand volgende op de aankoopdag van de
aande1en;
- een bedrag van € 45,38 uiterlijk op de 15e dag
van de 119e maand;
- het restant ten bedrage van €
10.219,06 aan het einde van de overeenkomst,
welk
restant kan worden verrekend met de
verkoopopbrengst van de aandelen.
4. De cliënt was volgens de overeenkomst: "Koopsom
Vliegwiel" gehouden de leasesom als
volgt te voldoen:
-
een bedrag van € 8.226,60 aan contante waarde van de renteverplichtingen,
binnen
twee weken na ondertekening van de
overeenkomst;
- een bedrag van € 45,38 uiterlijk op de 15e
dag van de 59e maand;
- het restant ten bedrag van €
20.162,22 aanhet einde van de
overeenkomst,welk
restant kan worden verrekend
met de verkoopopbrengst van de aandelen.
5. De cliënt was volgens de overeenkomst: "Junior
Vliegvliel" (telkens) gehouden de
leasesom als volgt te
voldoen:
- 120 gelijke maandelijkse termijnen van € 23,15,
door middel van automatische incasso
te
betalen op de 1e van iedere volgende maand, te beginnen op de 1e van de
maand
volgend op de aankoopdag van de
aandelen.
6. Op de overeenkomsten zijn respectievelijk van
toepassing de Bijzondere Voorwaarden
Rendements Vliegwiel, Koopsom Vliegwiel
en Junior Vliegwiel (hierna: de Bijzondere
Voorwaarden).
7. In de onderscheidenlijke overeenkomsten wordt (onder
artikel 6 van "Rendements
Vliegwiel" en "Junior vliegwiel" dan wel onder
artikel 7 van "Koopsom Vliegwiel")
vermeld dat zodra cliënt al datgene aan
Aegon heeft betaald wat hij haar krachtens de
overeenkomst en de daarbij
behorende Bijzondere Voorwaarden verschuldigd is of zal
worden, cliënt van
rechtswege eigenaar wordt van de aandelen.
8. De Bijzondere Voorwaarden melden onder:
8.1.
artikel 1 dat Aegon eigenaresse blijft van de aandelen totdat de cliënt haar
al
datgene beeft betaald wat hij .haar
krachtens de overeenkomst verschuldigd is;
8.2. t.a.v. "Koopsom
Vliegwiel":
artikel 2 dat alle baten en
waardeveranderingen van de aandelen
cliënt
toekomt. In geval van keuzedividend heeft de ciënt
telkens de mogeiijkheid
het dividend te laten uitkeren in contanten dan wel in aandelen.
Indien voor
dividend in aandelen wordt gekozen, zal Aegon deze aandelen kosteloos
op
de
Amsterdamse Effectenbeurs verkopen en de opbrengst aan de cliënt
doen
toekomen. Aegon zal
de dividendbaten zo spoedig mogelijk na
betaalbaarstelling daarvan aan
cliënt doen toekomen, zulks eventueel
onder
aftrek van wettelijk verplichte inhoudingen. Aegon zal alle verdere aan
de
aandelen.verbonden rechten uitoefenen op de wijze als haar nuttig
en
noodzakelijkvoorkomt.
artikel 2 dat alle baten en waardeveranderingen van de aandelen
cliënt
toekomt. In geval van keuzedividend heeft de clii5nttelkens de
mogelijkheid
het dividend te laten uitkeren in contanten dan wel in aandelen. Indien
voor
dividend in aandelen wordt gekozen, zal Aegon deze aandelen kosteloos
op
de Amsterdamse Effectenbeurs verkopen en de opbrengst aan de cliënt
doen
toekomen. Aegon zal de dividendbaten zo spoedig mogelijk na
.
betaalbaarsteling daarvan aan cliënt doen toekomen, zulks (eventueel)
onder
aftrek van wettelijk verplichte inhoudingen. De uitbetaling
geschiedt op een
door cliënt aangehouden Aegon SpaarVrij rekening bij de Aegon
Bank N.V.
Aegon zal alle aan de aandelen verbonden rechten uitoefenen op de wijze
als
haar nuttig en noodzakelijk voorkomt.
t.a.v. "Junior
Vliegwiel":
artikel 2 dat alle baten en waardeveranderingen van de aandelen
cliënt
toekomt. In geval van keuzedividend heeft de cliënt telkens de
mogelijkheid
het dividend te laten uitkeren in contanten dan wel in aandelen. Indien
voor
dividend in aandelen wordt gekozen, zal Aegon deze aandelen kosteloos
op
de Amsterdamse Effectenbeurs verkopen en de opbrengst aan de cliënt
doen
toekomen. Aegon zal de dividend baten zo spoedig mogelijk
na
betaalbaarstelling daarvan aan c1iënt doen toekomen, zulks (eventueel)
onder
aftrek van wettelijk verplichte inhoudingen. De uitbetaling geschiedt op
een
Aegon SpaarVrij rekening bij de Aegon Bank t.n.v. cliënt. Aegon zal
alle
aan de aandelen verbonden rechten uitoefenen op de wijze als haar nuttig
en
noodzakelijk voorkomt.
8.3. artikel 3 dat bet beleggingsrisico, waaründer
begrepen het risico van een
waardedaling van
de aangekochte aandelen alsmede het uitblijven van
opbrengsten
daarvan, is voor rekening van
cliënt.
8.4. artikel 8 dat de cliënt niet om uitlevering van de
aandelen zal vragen en er mee
instemt dat de
aandelen op naam van Aegon geadministreerd blijven totdat
Aegon
conform artikel 9 verplicht is tot
rechtstreekse levering Vande aandelen aan cliënt;
8.5. t.a.v. "Koopsom
Vliegwiel":
artikel 9 dat aan het eind van de overeenkomst,
nadat cliënt aan al
zijn
verplichtingen uit de overeenkomst heeft voldaan, Aegon
binnen een
week
na afloop van de overeenkomst de aandelen voor cliënt zal verkopen
tenzij
cliënt schriftelijk opteert voor uitlevering van de aandelen via
Bank
Labouchere N.V. De verkoopopbrengst zal in het eerste geval door
Aegon
aan cliënt worden uitbetaald. De verkoop vindt plaats op de eerste
beursdag
na opdracht daartoe;
t.a.v. "Rendements
Vliegwiel":
artikel 9 dat aan het eind van de overeenkomst,nadat cliënt aan al
zijn
verplichtingen uit de overeenkomst heeft voldaan, Aegon de aandelen
voor
cliënt zal verkopen onder verrekening van de restant hoofdsom, tenzij
cliënt
ten minste'één maand voor afloop van de overeenkomst schriftelijk
aan
Aegon heeft laten weten de voorkeur te geven aan levering van de
aandelen.
Verkoop vindt plaats op de eerste beursdag na afloop van de
overeenkomst.
t.a.v. "Junior
Vliegwiel":
artikel 9 dat aan het eind van de overeenkomst, nadat cliënt aan al
zijn
verplichtingen uit de overeenkomst beeft voldaan, Aegon via
Bank
Labouchere N.V. de aandelen zal leveren aan de cliënt, tenzij cliënt
alsdan
schriftelijk meedeelt de voorkeur te geven.aan de verkoop van de
aandelen.
De verkoopopbrengst zal in dat geval.door Aegon aan cliënt
worden
uitbetaald. De verkoop vindt plaats op de eerste beursdag na
opdracht
daartoe;
8.6. artikel 12 als eerste volzin t.a.v."Koopsom
Vliegwiel" en "Junior Vliegwiel" dan
wel
artikel 13 als eerste volzin t.a.v. "Rendements Vliegwiel" dat de aandelen
door
Aegon zullen worden gehouden bij Bank
Labouchere N.V. te Amsterdam.
Het geschil
in het
incident
9. Kort gezegd, vordert Aegon dat de kantonrechter de
onderhavige zaak verwijst naar de
bevoegde kamer van deze rechtbank, kosten
rechtens.
10. Daartoe heeft Aegon voor alle weren - zakelijk
samengevat - aangevoerd, dat de
onderhavige tussen partijen gesloten
effectenleaseovereenkomsten niet zijn aan te merken als
overeenkomsten van
koop op afbetaling, en daarmee noch zijn te beschouwen als (een vorm
van)
huurkoop, noch dezelfde strekking hebben.
11. Zij baseert haar stelling op een viertal gronden -
kort gezegd -: 1) de overeenkomsten
strekken niet tot verkrijging van zaken,
2) de koopprijs is in één keer bij het aangaan van de
overeenkomsten betaald
en wel gefinancierd door middel van een door Aegon verstrekte
lening, 3) de
door Aegon gekochte aandelen zijn nooit aan [X] geleverd, en ten slotte
4)
hebben partijen bij de overeenkomsten ook nooit de bedoeling gehad om deze
aandelen
direct af te leveren of anderszins een overeenkomst van huurkoop te
sluiten.
12. Volgens Aegon is daarom de sector kanton van deze
rechthank niet bevoegd om de zaak
te behandelen, reden waarom zij vindt dat
de zaak op de voet van art 71 lid 1 Rv moet
worden verwezen naar de bevoegde
kamer van deze rechtbank, teneinde daar verder te
worden behandeld en
beslist
13. [X] heeft bij incidentele antwoord conclusie
gemotiveerd geconcludeerd tot
afwijzing van de incidentele vordering, kosten
rechtens, waarop - voorzover van belang -
hierna nader zal worden
ingegaan.
De beoordeling
in het
incident
14. Voorop wordt geoordeeld dat Aegon tijdig een beroep
beeft gedaan op de exceptie.van
onbevoegdheid.
15. Naar bet oordeel van de kantonrechter faalt bet
beroep van Aegon op de exceptie van
(absolute) onbevoegdheid nu de
hierbedoelde, vijftal tussen partijen gesloten
leaseovereenkomsten kunnen
worden gekwalificeerd als, dan wel de strekking bebben van,
overeenkomsten
van huurkoop in de zin van artikel 7A:1576h. Terzake dient het
volgende.
Stelling Aegon: De overeenkomsten strekken niet tot
verkrijging van zaken als bedoeld in
artikel 7A:1576h BW.
16. De overeenkomsten tussen partijen betreffen de
leasing van aandelen. Aandelen zijn
vennogensrechten in de zin van art 3:6
BW. Artikel 7:47 BW bepaalt dat koop .ook
betrekking kan hebben op
vermogensrechten, terwijl ingevolge art. 7A:1576 lid 15 BW - kort
gezegd -
het bepaalde ter zake van koop en verkoop op afbetaling en huurkoop
van
overeenkomstige toepassing is op vermogensrechten, niet zijnde
registergoederen, voor
zover dat in overeenstemming is met de aard van het
recht. Dit laatste is niet opgeworpen
door Aegon en zal daarom buiten
beschouwing blijven. Hoewel art. 7A:1576h handelt
over de huurkoop van een
zaak, dient daar op grond van het vorenstaande eveneens een
vermogensrecht te
worden begrepen. Aandelen zijn derhalve vatbaar voor huurkoop.
Stelling Aegon: De koopprijs is in één keer bij het
aangaan van de overeenkomst voldaan
door middel van een geldlening van Aegon
aan de eisers.
17. Tussen partijen is overeengekomen, als hiervoor
onder 3., 4. en 5. breder omschreven,
dat de leasesom in termijnen zal worden
betaald, waanneer naar het oordeel van de
kantonrechter voldaan is aan het
gestelde in art. 7A:1576 1id 1 BW (koop en verkoop op
afbetaling). Daaraan
doet niet af dat deze termijnbetaling de rente betreft (zonder
directe
aflossing van de lening) dan wel dat de contante waarde van de
renteverplichting ineens
moet worden voldaan. Dit alles maakt immers deel uit
van de som van alle betalingen
waartoe de cliënt gehouden is, vide art.
7A:1576c lid 2 BW, teneinde de eigendom van de
aandelen (uiteindelijk) te
verkrijgen.
Stelling Aegon: De aandelen zijn nimmer aan [X]
geleverd, waarmee niet voldaan is
aan (de definitie van) art. 7A:1576h lid 1
BW.
18. Aegon wijst op de omstandigheid dat levering eerst
kan plaatsvinden door bijschrijving
van de naam van [X] in de
(aandelen)administratie. Aegon heeft echter in de
Bijzondere Voorwaarden
bepaald. dat de aandelenop haar naam geadministreerd blijven en
dat de
aandelen pas geleverd worden als de cliënt aan al zijn verplichtingen uit
de
overeenkomst heeft voldaan.In die visie is derhalve geen sprake van
levering als bedoeld in
art. 7A:1576h BW, en daarmee geen sprake van
huurkoop. De kantonrechter passeert deze
stelling. Uit art. 7A:1576h lid 2 BW
volgt immers dat ook overeenkomsten die niet vallen
onder de omschrijving van
de overeenkomst in het eerste lid van dat wetsartikel, maar wel de
strekking
daarvan hebben, ook als huurkoop kunnen worden aangemerkt. Dat de
onderhavige
overeenkomsten dies trekking hebben, daarvoor bestaan meerdere
aanwijzingen. Zoheeft
Aegon zich verbonden de cliënt het genot van de
aandelen te verschaffen door hem alle baten
en waardeveranderingen toe te
laten komen, en betaalbaarstelling van dividenden. Dit komt
overeen met het
bepaalde in de art.7A:1576m en 1576n BW, dat respectievelijk handelt
over de
rechten (en plichten) van de huurkoper en de vruchten van de zaak waarvan
de
huurkoper het genot heeft. In de Bijzondere Voorwaarden is eveneens
vastgelegd dat de
client het risico van de waardeveranderingen (waaronder
begrepen de waardedaling en het
uitblijven van opbrengsten) draagt. Dit komt
overeen met het bepaalde in art. 7A:1576m lid
4 BW, waarin vastgelegd is dat
de huurkoper het risico van de zaak draagt (wel eerst na
aflevering, maar
daarin ziet de kantomechter geen aanleiding er anders over te denken).
De
overeenkomsten bepalen ook dat zodra de cliënt de volledige betalingen heeft
verricht,
hij van rechtswege (automatisch)eigenaar wordt van de aandelen. Dit
volgt ook uit de
Bijzondere Voorwaarden (artt. 1 en.9). Dat de cliënt ook kan
kiezen voor verkoop van de
aandelen, doet daar niet aan af. Met het
vorenstaande wordt feitelijk voldaan aan de inhoud
van art. 1576h BW, erop
neerkomende dat de aandelen niet door de enkele aflevering
(bijschrijving in
de administratie) in eigendom overgaan, maar eerst door algehele
betaling
door de cliënt (hoofdsom, rente,
administratiekosten etc).
Stelling Aegon: partijen hebben bij de
overeenkomsten ook nooit de bedoeling gehad om
deze aandelen direct af te
leveren of anderszins een overeenkomst van huurkoop te sluiten
19. De stelling is niet voldoende feitelijk onderbouwd,
zodat de kantonrechter hieraan
voorbij gaat.
20. De slotsom moet zijn dat de overeenkomsten, die in
deze procedure centraal staan, onder
het bereik van art. 7A:1576h BW vallen
op grond waarvan de kantonrechter bevoegd is over
de zaak te oordelen. De
vordering tot verwijzing is derhalve niet toewijsbaar, met
veroordeling van
Aegon in de kosten als de in het ongelijk te stellen partij.
De beslissing
De kantonrechter:
in het incident:
Verklaart de exceptie van absolute onbevoegdheid
ongegrond.
Veroordeelt Aegon in de kosten van het incident aan de zijde van
[X] gevallen en
vastgesteld op € 400,- aan salaris van de gemachtigde,
waarover Aegon geen BTW
verschuldigd is.
in de hoofdzaak:
Verwijst de zaak naar de openbare terechtzitting
(rolzitting) van de rechtbank te Alkmaar,
sector kanton, van woensdag 22 maart 2006 te 10.30uur, voor conclusie
van antwoord aan
de zijde van Aegon. Verlenging van deze termijn wordt Aegon
in beginsel niet verleend.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.S. Friedberg,
kantonrechter, bijgestaan door de griffier, en
op 22 februari 2006 in het
openbaar uitgesproken.
Ingescant en bewerkt naar HTML Copyright (C) Stichting PAL