Artikel uit Eindhovens Dagblad van 20-01-2004

'De belegger zelf moet ook zijn verstand gebruiken'

Door MIRANDA MEGENS

Dinsdag 20 januari, AMSTERDAM - Hoe slechter het gaat op de beurs, hoe meer mensen bescherming zoeken bij het Dutch Securities Institute (DSI). In 2003 verdubbelde het aantal klachten over beleggingsproducten en beleggingsadviezen bij het DSI, dat is opgericht door de beurs, banken en verzekeraars en effectenhandelaren.

* DSI-directeur A. Oosterholt: 'Verplichtingen voor de klant zouden moeten worden opgenomen de wet financieel toezicht.'

Bij DSI kunnen beleggers klagen over producten en adviezen, leren adviseurs over ethiek en integriteit en vecht een enkele werkgever een conflict uit met een personeelslid dat over de schreef ging.
In 2003 kwamen 1500 é 2000 klachten binnen over aandelenlease-producten, waarbij met geleend geld werd belegd. Honderdduizenden mensen verloren grote sommen geld doordat de beurzen inzakten en de aandelen niets meer waard waren. De 700 andere klachten van vorig jaar gingen voornamelijk over de aard van beleggingsadviezen. 'Je kunt en hoeft de klant niet te beschermen tegen het risico van de beurs. Maar de belegger zelf moet wel kritischer worden als hij iets aanschaft,' zegt DSI-directeur A. Oosterholt.
De aard van de klachten verandert, van het niet juist afhandelen van aandelenorders en opties, naar de aard van beleggingsadviezen.
'Mensen willen inderdaad weten of een advies wel goed is geweest. Heeft de bank zich aan zijn zorgplicht gehouden en dus gekeken naar het financiële profiel van de klant, het risico dat hij wil lopen enzovoort. Vroeger ging de zorgplicht in het algemeen om zorgvuldig zijn. Tegenwoordig is het voor banken en effectenhandelaren gedetailleerd in de wet omschreven, zij hebben veel meer verplichtingen dan beleggers zelf.'
Een belegger heeft toch ook een eigen verantwoordelijkheid?
'Zeker. Klanten moeten zich van te voren een beeld vormen van met wie zij in zee gaan: is de instelling en de handelaar bekend bij de financiële toezichthouder. Hij moet ook duidelijk door de bank op papier laten zetten welk beleggingsprofiel bij hem past en hij moet de financiële bijsluiter van een ingewikkeld geldproduct lezen. En als er schade is deze beperken door zich zo snel mogelijk te melden. Het zou goed zijn deze verplichtingen voor de klant op te nemen in de wet financieel toezicht, die ook op banken en beleggingsinstellingen van toepassing is.'
Het klinkt allemaal niet gemakkelijk.
'Mensen denken vaak zeur niet, ik wil gewoon beleggen'. En zeg nou eerlijk: wie heeft op de hausse van de aandelenmarkt de brochure van aandelenlease-producten echt goed gelezen? Dit had veel ellende kunnen voorkomen. De belegger zelf moet ook zijn verstand gebruiken. Dat doet hij toch ook als hij een auto koopt.'
De klachtencommissie van het DSI zou in december uitspraken doen in ruim tien voorbeeldzaken over aandelenlease-ruzies. Zolang de uitspraken er niet zijn, kan de Commissie Geschillen Aandelenlease, die moet bemiddelen in het aandelenlease-conflict, niet verder met haar werk. Ondertussen wachten honderdduizenden gedupeerden van de aandelenlease op een oplossing.
'De uitspraken worden nu eind januari, begin februari verwacht. Ik kan me goed voorstellen dat mensen er met spanning naar uitkijken. Maar het gaat om ingewikkelde zaken waarin zorgvuldigheid belangrijker is dan haast. De inhoud ken ik niet, de klachtencommissie is onafhankelijk.'
Het DSI is ook kwaliteitscontroleur van de effectenbranche. Werknemers in de branche moeten een cursus integriteit en ethiek volgen, is het zo slecht gesteld?
'Het gaat bijvoorbeeld om de beleggingsadviseur die op de rem moet gaan staan om een risicovol product te verkopen dat totaal niet bij een klant past. Vroeger was er schroom dat te bespreken. Door het volgen van de cursus moet hij eerder aan de bel durven trekken.'