Economie, zaterdag 16 juli 2011, Het Parool

 

Waar liet Aegon de miljoenen van Sprintplan?

 

Toen Adriaan Plomp, in zijn werkzame leven de beleggingsspecialist van Fortis Bank, eind 2002 werd benaderd door drie kennissen die ieder met een van Aegon geleende 90.000 euro in het Sprintplan waren gestapt, is hij op onderzoek uitgegaan.

 

Hij vroeg een prospectus aan en kreeg die pas een half jaar later, nadat hij een klacht bij de raad van bestuur van Aegon had ingediend. Na twee jaar graafwerk was hem duidelijk: “Tachtig tot negentig procent van de ingelegde gelden is ergens in de administratie van Aegon verdwenen.”

 

Verzekeringsconcern Aegon begon in 1997 met het Sprintplan, een beleggingsproduct waarbij de bankverzekeraar gedurende vijf jaar grote bedragen uitleende aan particulieren, tegen een effectieve rente van 8,3 procent, en dat meteen voor hen belegde. In de brochures, met rekenvoorbeelden waarin de beurzen elf tot veertien procent stijgen, werd gesproken over ‘voorschieten’.

 

‘U legt dus maandelijks in, maar vanaf dag één gaat al direct een groot bedrag voor u aan het werk. Dit bedrag gaat vanaf dag één volledig voor u renderen.’ Een maandelijkse inleg van 150 gulden zou aldus in vijf jaar tijd tussen de tien- en twintigduizend gulden opleveren, belastingvrij.

 

“De koersen waren jarenlang gestegen,” zegt Plomp. “De gewone man wilde ook graag meeliften.” Maar het eindresultaat was dat die 120.000 gewone mannen en vrouwen in vijf jaar tijd veertig procent rente over hun geleende inleg betaalden, om er na die periode achter te komen dat er op de belegging geen winst was gemaakt.

 

“Het komt erop neer,” zegt Plomp, “dat ze ongeveer anderhalf miljard euro hebben uitgeleend tegen ruim acht procent per jaar. Ze hebben zo’n 500 miljoen binnengeharkt. Ik heb het altijd zwendel genoemd. Ze hebben tussentijdse winsten afgeroomd en schijntransacties verricht, om maar te voorkomen dat ze moesten uitkeren.”

 

Na het teleurstellend verstrijken van de eerste vijfjaarstermijnen zag Aegon dat tijdens de bankencrisis 3,5 miljard euro staatssteun ontving zich al snel geconfronteerd met boze beleggers. In heel veel individuele gevallen, als mensen hardnekkig genoeg waren, werd de betaalde rente teruggestort, soms op de valreep van een kort geding en zeker als het minderjarige contractanten betrof.

 

Wat er volgens Plomp gebeurd is, en nieuw onderzoek van een forensisch accountant van 4iTrust Integrity Services in Amsterdam steunt hem daarin: Aegon heeft met tien tot twintig procent van de inleg opties gekocht in een drietal wereldwijde indexen om de risico’s af te dekken.

 

Over wat er met de rest van de inleg gebeurd is, is Aegon altijd in het vage gebleven; ongeveer tachtig procent van het geld zou ‘in obligaties’ zijn belegd, maar uit beschikbare stukken en jaarverslagen blijkt dit niet en de advocaten van Aegon hebben er in procedures steeds iets anders over gezegd. Dat de ingelegde gelden ‘volledig en renderend voor rekening van de deelnemer’ zijn belegd, zoals de wet voorschrijft, geloven de experts aan de kant van de gedupeerden helemaal niet meer.

 

“Hun eigen verhaal is een gedrocht,” zegt Anton Weenink van de Vereniging Consument & Geldzaken (VCG), die namens 21.000 gedupeerden al zeven jaar tegen Aegon procedeert. “Een obligatie levert misschien vier procent rente per jaar op. Dat kan dus nooit op tegen de rente van ruim acht procent die de beleggers aan Aegon betaalden. Een zeer irrationele belegging; het is niet aannemelijk dat ze ooit zijn aangekocht. De grote vraag is wat ze wel met dat geld hebben gedaan. En waarom liegen ze er zo panisch over?”

 

In de voortslepende procedure van de vereniging, nu stilgelegd omdat er wederom ‘zeer stroeve’ schikkingsgesprekken worden gevoerd, heeft tot dusver steeds het accent gelegen op de ‘zorgplicht’ die Aegon jegens de cliënten zou hebben. Die is in eerste aanleg door de rechtbank erkend, maar gaandeweg het proces steeds verder uitgekleed door gerechtshof en Hoge Raad.

 

Weenink: “Met dat wapen kunnen we inmiddels voor hooguit tien procent van onze mensen iets regelen en dan moeten ze nog kunnen aantonen dat ze door de maandelijkse rentebetalingen in moeilijkheden zijn gekomen.”

 

Plomp zegt: “Die zorgplicht is een wassen neus. Advocaten hebben nooit gekeken naar wat er werkelijk in het fonds gebeurde. Er is heel slecht werk geleverd en vervolgens dus ook door de rechtbanken.”

 

Hij heeft in 2004 zijn bevindingen gemeld bij de Autoriteit Financiële Markten en een jaar later aangifte gedaan bij de Fiod. “Maar bij mijn weten is niemand een onderzoek begonnen.”

 

Namens enkele van zijn cliënten en namens de VCG heeft de Amsterdamse advocaat Luc Jurgens deze week een strafklacht ingediend tegen Aegon en vier advocaten van het kantoor Allen & Overy, die voor Aegon optreden of optraden; twee van hen werken inmiddels elders.

 

Jurgens meent dat deze partijen zich schuldig hebben gemaakt aan valsheid in geschrifte en oplichting van rechters, waarmee ze zich ook schuldig zouden hebben gemaakt aan ‘deelname aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven’.

 

Jurgens betoogt dat de deelnemers aan het Sprintplan zo’n 520 miljoen euro rente hebben betaald voor een geldlening die grotendeels niet voor hen is belegd. “In het ergste geval,” stelt hij vast, “loopt Aegon het risico dat het wegens bedrog of dwaling door de rechter zal worden veroordeeld om dat bedrag, vermeerderd met wettelijke rente, aan de beleggers terug te betalen.”

 

Dat risico becijfert hij op een kleine 800 miljoen euro. Dat is een dermate groot risico, dat de bestuurders van Aegon ‘achter een façade van fatsoen heel enge dingen gaan doen’.

 

“En de door die bestuurders ingeschakelde advocaten hebben zich zodanig met hun zeer, zeer, zeer goed betalende klanten vereenzelvigd, dat structureel list en bedrog onderdeel worden van hun instrumentarium.”

 

Weenink zegt: “Aegon weet heel goed dat ze fout zitten. Mondjesmaat schikken ze wel, dat kost niet zo veel, maar ze zijn natuurlijk zeer beducht voor schikking met de hele groep. Als het vijftig miljoen was geweest, hadden ze het allang achter zich gelaten, maar het is tienmaal zoveel. Maar nu zijn er toch echt wel voldoende aanwijzingen dat Aegon de boel belazerd heeft. De rechters zullen Aegon niet meer geloven en volledige opening van zaken eisen.”

 

De kennissen van Plomp hebben destijds hun betaalde rente teruggekregen. Hij zegt: “Aegon heeft dat vrijwillig gedaan. Ze voelden wel dat ik er meer van begreep dan ze lief was. Maar voor eenvoudige beleggers is dit allemaal niet te doorgronden.”

 

Copyright: Paul Vugts