Gouden
bergen
Duizenden
beleggers werden via het ‘leasen’ van aandelen gouden bergen voorgespiegeld.
Toen de beurs kelderden volgde de ontnuchtering. De Amsterdamse rechtbank
oordeelde onlangs dat Dexia bank tienduizenden euro’s schade moet vergoeden aan
een klant die geld heeft verloren.
Door mr B.M.
Dijkstra
Duizenden
mensen hebben een schuld bij de Dexia Bank. Dat is op zich niet zo gek bij een
bank, maar de manier waarop de schulden zijn ontstaan, is wel bijzonder. Legio
Lease, een bank die later is overgenomen door Dexia, belegde in aandelen met
geld dat klanten bij de bank hadden geleend. Veel mensen wisten dat niet. Zij
dachten dat ze maandelijks een bedrag betaalden dat voor hen werd belegd. Het
geld was echter geen inleg, maar rente.
Na afloop van
het, contract hadden de aandelen bij verkoop genoeg moeten opbrengen om de
lening af te lossen. De rest van de opbrengst zou aan de klant worden
uitbetaald. Hierdoor konden ook minder draagkrachtigen op een eenvoudige manier
beleggen.
Maar het
pakte helaas voor velen anders uit. De aandelen brachten minder op dan ze drie
jaar eerder gekost hadden, In plaats van dat de klanten een bedrag kregen
uitbetaald, bleven ze met een grote schuld zitten.
Procedure
Gedupeerden
hebben zich verenigd in de Stichting LeaseVerlies die een procedure voert tegen
Dexia. De stichting vindt dat Dexia gebruik heeft gemaakt van misleidende
reclame en folders. omdat de stichting namens alle gedupeerden procedeert, kan
de rechtbank in die zaak geen uitspraak doen over individuele gevallen. Wel zal
de rechtbank, als LeaseVerlies wint, een uitspraak doen over de manier waarop de
schade moet worden vergoed. De meeste gedupeerden kunnen dan op basis van die
uitspraak hun geld terugvragen.
Maar deze
zaak duurt waarschijnlijk nog jaren. Hoe gaat Dexia nu met deze gedupeerden om?
Indien de klant de schuld niet kan of wil betalen, komt er eerst een aantal
aanmaningen van een incassobureau. Daarna volgt een dagvaarding voor de
rechtbank.
Advocaat
Voor deze
procedure heeft men een advocaat nodig en dat is natuurlijk een kostbare
aangelegenheid. Daarom kan het verstandig zijn om een kleine schuld maar gewoon
te betalen, want dan is men er zonder verdere kosten te maken, snel van af. Veel
mensen kunnen echter niet anders dan het op een procedure te laten aankomen
omdat ze niet kunnen betalen.
De meeste
klanten wisten niet wat voor contract ze sloten met de bank. Ze vinden dat de
bank hen beter had moeten voorlichten. Zij stellen dat het contract, achteraf
bezien, niet geldig is omdat de bank niet verteld heeft dat er geld geleend
werd, waarmee grote risico's zouden worden gelopen. In juridisch jargon heet dit
dwaling.
Vorige maand
heeft de rechtbank in Amsterdam voor het eerst in een individuele zaak een
uitspraak gedaan. Aan deze uitspraak is in de media veel aandacht besteed en de
gedupeerde en haar advocaat verschenen als overwinnaars met glazen champagne in
de hand op de tv. Het vonnis was voor de gedupeerde redelijk gunstig, maar het
is voor de individuele gedupeerde zaak om toch niet te hard te juichen.
Het beroep op
dwaling heeft de rechter namelijk niet gehonoreerd. In het contract staat dat er
rente moet worden betaald. De rechter vindt het een feit
van algemene
bekendheid dat banken rente in rekening brengen over geldschulden. De gedupeerde
had dus beter moeten onderzoeken wat precies de bedoeling was. Ze had er niet
van uit mogén gaan dat ze alleen een 'inlegbedrag' betaalde, zo oordeelde de
rechter. Maar de rechtbank in Amsterdam vond toch dat Dexia een groot deel van
de schade van de gedupeerde moest vergoeden. Er gelden strenge wettelijke regels
waaraan de banken zich bij het sluiten van contracten met beleggers moeten
houden om die beleggers te beschermen tegen instellingen als Dexia. De bank moet
deskundig en betrouwbaar optreden. Ze moet aan de klant informatie vragen over
diens financiële situatie. In dit geval vond de rechtbank dat Dexia onvoldoende
informatie had verstrekt. De gedupeerde was niet vooraf ingelicht over de
risico's. Ook waren er aan haar geen vragen gesteld over haar' financiële
positie. De rechter vond dat de gedupeerde ook zelf enige schuld had omdat zij
niet goed onderzocht had wat er precies met haar geld ging gebeuren.
Uiteindelijk moet Dexia 75 procent van de schade betalen.
Brochure
De uitkomst
van deze procedure betekent niet dat alle andere gedupeerden hun zaak ook zullen
winnen. In deze zaak is bijvoorbeeld niets gezegd over het reclameren
foldermateriaal van Dexia. De rechtbank ging er namelijk van uit dat deze
gedupeerde de brochure niet gehad had. Bovendien was er in deze zaak een
tussenpersoon die onjuiste informatie had verstrekt aan de gedupeerde. Die
tussenpersoon heeft echter geen verweer gevoerd bij de rechtbank. En het kan ook
zo zijn dat andere zaken juist tot een nog betere uitspraak leiden, bijvoorbeeld
een vergoeding van álle schade.
Tevreden
Met de
stichting LeaseVerlies ben ik tevreden met de uitspraak van de rechtbank in
Amsterdam omdat over een aantal discussiepunten in het voordeel van de
gedupeerde is beslist. De rechter heeft in ieder geval geoordeeld dat Dexia niet
goed met haar klanten is omgegaan. Dexia heeft aangekondigd dat zij in hoger
beroep gaat. Er is alle gedupeerden met deze uitspraak in elk geval een hart
onder de riem gestoken. Een reden om door te gaan, met hun strijd.
Mr B.M. Dijkstra is advocaat bij Boddaer Verweel Advocaten in Alkmaar. Zij staat in verschillende zaken gedupeerden van Dexia bij.
( Dagblad kennemerland 16 december 2003)