Artikel uit Eindhovens Dagblad van 11-12-2002

'Trek lering uit leed met aandelenlease'

Woensdag 11 december, BREDA - Mensen die via Spaar Select een aandelenleaseplan hebben afgesloten, zitten met de gebakken peren of erger: in zware geldproblemen. Spaar Select zegt: Ze zijn op de risico's gewezen.' De Stichting Leaseleed beweert dat de Bredase financiële dienstverlener de klanten misleid' heeft.


Het is moeilijk aan te geven wie gelijk heeft. Per dossier kan het verhaal verschillend zijn. Wel duidelijk is dat alle partijen in deze kwestie vooral zelf heel goed in de spiegel moeten kijken.
De klanten zeggen niet goed voorgelicht te zijn en niet te zijn gewezen op de risico's. Maar ze hebben wel contracten getekend, inclusief kleine lettertjes. Zijn ze zelf wel zorgvuldig genoeg geweest? Vaak gaat het om grote bedragen. Voordat mensen (veel) geld toevertrouwen aan ondoorzichtige en gecompliceerde financiële producten, zouden zij zich daar meer in moeten verdiepen en niet moeten varen op de woorden van één adviseur (beter: verkoper).
Want de productencombinatie van Dexia-dochter Labouchère, waar het om gaat, is voor de financiële leek moeilijk te vatten. De overwaarde van de eigen woning wordt gebruikt om een tweede hypotheek af te sluiten. Dat geld wordt in een aandelendepot gestort. Tegelijkertijd wordt een aandelenleasecontract afgesloten; oftewel een lening om aandelen te kopen. De rente (en soms ook aflossing) over de lening wordt onttrokken aan het aandelendepot.

HANDIG
In (zeer) goede tijden op de beurs is er niets aan de hand. De waarde van het aandelendepot stijgt en de aandelen die met geleend geld betaald zijn, stijgen ook in waarde. De kosten van de rente van het depot en tweede hypotheek worden royaal terugverdiend. Dat is wat mensen voor ogen hadden twee, drie jaar geleden, toen de bomen nog tot in de hemel groeiden. Financiële adviesbedrijven als Spaar Select speelden daar handig op in. Van risico's wilde niemand weten.
Het liep echter anders. Veel mensen (ook de honderdduizenden particulieren die gewoon op de beurs belegden) hadden daar niet op gerekend. Ze kenden immers alleen de gouden jaren.
Maar de beurs zakte in: de AEX-index halveerde. En wat gebeurt er dan met risicovolle combinaties als van Dexia? De waarde van het aandelendepot loopt snel terug en ondertussen moet wel rente betaald worden uit dat depot voor de aandelenlease. Veel mensen maken nu dus mee dat het depot leeg is. Maar de rente voor de aandelenlease moet nog steeds betaald worden en wordt dan van de gewone betaalrekening gehaald.
Mensen worden plots met een nieuwe maandlast geconfronteerd. Ondertussen zitten ze ook al met rente op de tweede hypotheek. De beurs moet wel tot zeer grote hoogten stijgen, willen ze die maandlasten ooit nog eens compenseren en hun ingelegde geld terugverdienen via de aandelenlease.
Extra maandlasten plus het besef dat veel geld zo goed als zeker verspeeld is, zijn voor veel mensen moeilijk te verteren en soms leidt het tot situaties waarbij mensen in grote geldproblemen komen. Ze hadden voorzichtiger moeten zijn, dat is duidelijk. Maar dat ze de beschuldigende vinger wijzen naar aanbieder (Dexia) en tussenpersoon (Spaar Select) is grotendeels ook terecht.

TOEKOMST
Spaar Select zegt dat op de risico's is gewezen en dat mensen een contract hebben getekend, waar dat in staat. Maar het bedrijf had véél meer de nadruk moeten leggen op risico's en de klanten niet vooral moeten overdonderen met mooie toekomstbeelden. Dus ook de mensen moeten voorrekenen wat er zou gebeuren bij een (fors) dalende beurs en niet alleen de bekende regel uit de kast moeten halen van in het verleden behaalde rendementen zijn geen garantie voor de toekomst'. Maar de adviseurs van Spaar Select deden niet meer dan het minimale. Ze wilden dan ook graag verkopen, want ze werken voor een belangrijk deel op provisiebasis.
Ondertussen is door financieel adviseur Jos Westmeijer uit Heerhugowaard de Stichting Leaseleed opgericht voor klanten die het schip in zijn gegaan met het Dexia-product dat Spaar Select hen heeft verkocht. Volgens Westmeijer hebben zich zo'n honderd mensen gemeld. Hij rept over enkele schrijnende gevallen, er zou zelfs iemand levensmoe' zijn als gevolg van de kwestie.
Maar Westmeijer vraagt wel 495 euro inschrijfgeld en 10 procent van een eventuele schadeuitkering. Voor mensen die al financieel aan de grond zitten, zijn dat pittige bedragen. Erg filantropisch komt de actie van Westmeijer dan ook niet over.
Spaar Select en Dexia hebben aangegeven bij zware, individuele gevallen te willen praten over een oplossing. Ze zullen wel moeten. Ook zij zijn gebaat bij een beter, serieus en solide imago. Want met alleen mooie praatjes is de particulier, die (hopelijk) door schade en schande wijs is geworden, niet meer te verleiden.

Copyright © Eindhovens Dagblad