Wat te doen met een 'woekerpolis'
 
Door Walter Devenijns
 
Met bedragen van tientallen euro's per maand of minder hebben honderdduizenden mensen naar schatting voor zo'n 60 miljard euro gespaard in beleggingsverzekeringen en spaarpolisen. Door veelal onbekende torenhoge kosten vallen de opbrengsten nu erg tegen. Zeven vragen over de 'woekerpolis'.
 
Allereerst: wat is een woe-kerpolis?
Over het algemeen spreek je van een woekerpolis als de verwachte opbrengst veel lager is dan voorspeld of beloofd. Boosdoeners zijn de moeilijk zichtbare kosten die soms tot 40 procent van de inleg op-eten. Als een bedrijf in zijn folder een verdubbeling van de opbrengst belooft, maar er
blijkt na afloop van het contract een minimaal rendement van omgerekend een half procent per jaar uit de bus te rollen, dan kun je spreken van een woekerpolis. Als uw contract nog loopt, kunt u uw tussenpersoon of verzekeraar vragen om inzicht te geven in de tussenstand, waardoor ook de hoogte van de (nog te betalen) kosten duidelijk worden. Wie nieuwe producten wil aanschaffen, heeft het iets gemakkelijker. De nieuwe financiële bijsluiters geven beter inzicht in het kostenplaatje, hoewel de kostenposten soms erg algemeen zijn gehouden.
 
Over welke producten hebben we het eigenlijk?
We hebben het vooral over tientallen producten van allerlei financiële instellingen die vallen onder de categorie beleggingsverzekeringen, waarbij wordt gespaard en die een (leven)verzekering hebben. Soms is er ook nog een fiscaal voordeel. Daar vallen onder: lijfrenteverzekeringen, sommige kapitaalverzekeringen (spaarkasproducten) en beleggingsverzekeringen die zijn gekoppeld aan hypotheken. Ze dragen onder meer productnamen als ABC-spaarplan, Spaarbeurs of Aandelenspaarplan.
 
Ik heb zo'n polis met hoge kosten en wil er nu mee stoppen. Gaat dat?
Dat kan natuurlijk. Laat ik een voorbeeld geven. U heeft tien jaar honderd euro per maand ingezet, dat is samen 12.000 euro. Maar het is heel waarschijnlijk dat uw tussenstand bij de bank niet meer is dan dik 11.000 euro. Dat komt omdat veel provisies en bankkosten in de eerste helft van de looptijd worden genomen. Als u nu stopt krijgt u dus minder dan uw ingelegde geld terug.
 
Is het verstandig om te stoppen en mijn polis af te kopen?
Het antwoord hangt af van uw financiële situatie. Kunt u uw maandelijkse premie missen, merkt u er niet zoveel van dat het geld is afgeschreven, dan is het wellicht beter om door te gaan. Want hoe zouden de zaken er voor staan als iemand met een maandelijkse inleg van honderd euro niet stopt na tien jaar, maar doorgaat tot de afgesproken twintig jaar? Dan heeft hij 24.000 euro ingelegd en kan de teller met een aandelenrendement van vier procent op 30.000 euro staan. Het is nog steeds minder dan op een gewone spaarrekening zou hebben gestaan, maar het is meer dan de inleg. Dat geeft toch een beter gevoel. Stoppen als je de maandelijkse inleg kunt missen is dus niet verstandig.
 
Kan ik de verzekeraar aansprakelijk stellen voor de hoge kosten die men mij niet heeft gemeld?
Als kleine polishouder kunt u niet altijd ten strijde trekken tegen de grote financiële instellingen. Nergens wordt direct gezegd dat tussenpersonen of zelfs banken klanten hebben opgelicht. Misschien hebben ze mondeling te veel de nadruk op het uiteindelijke rendement gelegd, maar schriftelijk is de klant wel degelijk geconfronteerd met de risico's en kosten. Bovendien was de regelgeving op dat punt enkele jaren geleden minder strikt dan nu. Dat is meer het werk voor gespecialiseerde advocaten die namens groepen gedupeerden optreden. Een van hen is William Schonewille die bekend werd vanwege de succesvolle strijd om de aandelenlease.
Zijn Haagse collega Vincent Kortenbach van advocatenkantoor Kortenbach Van Steensel heeft het ABC Spaarplan al onderzocht en dagvaardt binnenkort Fortis met het verzoek de geleden schade te vergoeden. Klanten was niets of te weinig verteld over de hoge kosten.
Dan is daar nog advocaat Jeroen Wendelgelst van Stichting Woekerpolis Claim. Ook hij roept gedupeerden op zich te melden.
U kunt uw klacht ook deponeren bij de Ombudsman van de Verzekeringswereld. Of de juridische stappen succesvol zijn, is afwachten. De wettelijke regels in de jaren '90 waren minder streng dan nu.
 
Wat kun je als gedupeerde zelf doen?
Wapen u met een flinke dosis vechtlust, want het gevecht zal zeker energie kosten. Als individu doe je zoals gezegd niet zo heel veel. Maar eendracht maakt macht, dus u kunt zich ook aansluiten bij andere gedupeerden.
De collega's van TROS Radar hebben al veel én goed werk verricht. Op hun website www.trosradar.nl is veel nuttige informatie te vinden. Door het invullen van een op de website te vinden formulier kunt u informatie verstrekken over uw beleggingsproduct. Advocaat Schonewille wil aan de hand van de inmiddels ongeveer 30.000 aanmeldingen onderzoeken of er mogelijkheden zijn tot juridische procedures.
Daarnaast kunt u zelf op onderzoek uit gaan. Ook hier helpt TROS Radar. Met behulp van een aantal gedetailleerde vragenlijsten, ook terug te vinden op de website van het programma, kunt u uw tussenpersoon en/of verzekeraar het vuur behoorlijk na aan de schenen leggen.
 
Ik wil nu gaan sparen voor de studie van de kinderen. Wat kan ik het beste doen?
Het beste kan voor iedereen anders zijn. Dat is afhankelijk van persoonlijke omstandigheden. Wilt u bijvoorbeeld maandelijks een klein bedrag op een spaarrekening zetten of een groot bedrag in één keer beleggen? Maar voor iedereen geldt: verdiep u goed in het product dat u mogelijk gaat kopen. Vraag naar eventuele kosten, verwachte en gegarandeerde rendementen. Neem geen genoegen met vage antwoorden en stel de vraag opnieuw als u het niet snapt. Vraag ook eens een contra-expertise. De Vereniging Consument & Geldzaken geeft objectieve adviezen.
Met medewerking van Paul Hovius en Jaap Roelants
 
Copyright Algemeen Dagblad