Het Parool - 2 mei 2003

Verliezende beleggers zoeken heil in klachten.

Door Ton Damen

Iedere belegger die een zaak denkt te hebben, deponeert een claim. Aandelenlease-affaires hebben tot een storm van klachten geleid. "Er komt zand in de machine", zegt bankier Tom Loonen.

Het is wildwest. De gedupeerde belegger vindt de tijd kennelijk rijp om de rechter in te schakelen. Investeerders die op de beurs klappen hebben gekregen, slaan massaal terug. Vooral de zestigduzzend gedupeerde klanten van Legiolease van het voormalige Labouchere,thans Dexia, roeren zich danig. Ze komen met claims, ze verenigen zich en nemen advocaten in de arm. Of weigeren eenvoudigweg hun in de contracten vastgelegde verplichtingen na te komen. Het jaarverslag van de financiele toezichthouder, AFM, maakte vorige week al melding van de toename van het aantal klachten.
De klachtencommissie van het Dutch Securite Institute (DSI) in Amsterdam wordt door de hausse overvoerd. Die ontving vorig jaar achthonderd claims met betrekking tot aandelenlease, bijna tweederde van het totaal van 1354 klachten. In 2001 kwamen er nog 381 klachten binnen. DSI registreert de klachten en doet bindende uitspraken over geschillen met de beleggingsafdelingen van financiele instellingen. De tijd die DSI nodig heeft om de klachten te behandelen, is inmiddels opgelopen tot een jaar.
Tom Loonen, bankier en schrijver van onder meer het boek Zorgplicht in vele gedaanten, waarschuwt de gedupeerde klagers. Als schrijver het het jaarverslag van de Klachtencommissie DSI signaleert ook hij dat een claimgedrag is ontstaan.
"De geest is uit de fles", zet Loonen. "Gedupeerden die al die rechtszaken om zich heen zien, ruiken lont en denken dan al gauw dat ook zij een zaak hebben. Niet geschoten is altijd mis, wordt geredeneerd. De aandelenlease-ervaringen en zoals de pers ermee is omgegaan, voeden dat gevoel. Het kan natuurlijk goed zijn dat mensen een claim hebben, maar dat is geen vanzelfsprekenheid.
Het is bekend dat Dexia klaagt over de geringe respons op het schikkkingsvoorstel dat de bank heeft gedaan. Het voorstel komt erop neer dat Dexia aanbiedt dat klanten kunnen kiezen uit enkele mogelijkheden, zoals het overnemen van de aandelen waarin werd belegd in plaats van de gedwongen verkoop die onderdeel van de beleggingsovereenkomst was. Sommige gedupeerden willen dat niet, maar weigeren ook de saldotekorten, die door beleggingsverliezen zijn ontstaan, te voldoen.
Dexia is onlangs een charme-offensief begonnen. De klanten werden tot twee keer toe gebeld met het verzoek toch maar in hun eigen belang in te gaan op het gedane aanbod. Het feit dat de op papier gedane harde deadline allang was verstreken, deed er volgens de medewerkers van het ingehuurde call center niet zo erg toe. De post dubieuze debiteuren van Dexia is kennelijk zo hoog dat iedereen die zich bedenkt en alsnog wil schikken, met open armen wordt ontvangen. De angst voor wantbetalers is kennelijk groot.Een financiele deskundige zegt desgevraagd dat iedereen die zich schijbaar redelijk opstelt, al sterk staat. "Als die tienduizenden gedupeerden hun schulden niet betalen, maar wel het eerder afgesproken maandbedrag van de leaseovereenkomst, kan ze niet zo veel gebeuren. Het lijkt erop dat de meesten iets dergelijks doen en verder rustig de rechtszaken afwachten. En wat kan Dexia doen? Alle deurwaarders in heel Nederland zijn nog onvoldoende om al deze vorderingen te innen. Vandaar dat geprobeerd wordt met telefoontjes twijfelaars alsnog over de drempel te helpen.
Loonen merkt hierbij op dat gedupeerden die dit doen wel hoge risico's lopen. "Het heeft er schijn van dat free-riders toeslaan," zegt Loonen. "Maar de vraag is of zij de risico's voldoende onderkennen. De uitkomst van de rechtszaken is nog onzeker".
"En tussen geldt natuurlijk wel het gesloten leasecontract. Dat betekent dat klanten niet alleen de leasekosten betalen, maar ook het beleggingsresultaat moeten afrekenen. In het contract staat dat de opbrengsten en verliezen voor rekening van de klant zijn. Had de klant gewonnen, dan zou een een rechter ongetwijfeld ingrijpen op het moment dat de bank om de een of andere reden toch de winst niet uitbetaald."
Omgekeerd geldt hetzelfde, aldus Loonen:"De klant heeft verloren en moet vooralsnog het verschil bijpassen. Het feit dat wordt geprocedeerd, verandert daar in de tussentijd niets aan". Het staat volgens Loonen allerminst vast dat wanbetalers met hun gedrag wegkomen."

Copyyright © Het Parool