Hieronder een gedeelte van een artikel uit het
maandblad Must van okt/nov 2005
Gerrit Zalm en de verkwanselde
miljarden
De man van 23,5
miljard
Door Ton Biesemaat
In de roemruchte VPRO TV-shows van Sjef van Oekel,
Barend Servet en Fred Haché klonk ooit het lied: "Ik ben Gerrit en ik steel als
de raven." Niemand kende nog de naam Gerrit Zalm, maar het lied zou op hem
geschreven kunnen zijn.
Zalm houdt van spelletjes en manipuleren. Hij heeft
een flipperkast op zijn werkkamer staan. Hij houdt zoveel van spelletjes dat de
minister van financiën spelletjes speelt met het geld van zijn burgers uit de
middenklasse. Gerrit Zalm lijkt meer begaan met de machtige banken dan met zijn
burgers. Honderdduizenden keurige burgers werden eind jaren negentig misleid
door de zogenaamde aandelenlease. Banken verschaften aan hun klanten een lening
waarmee ze aandelen konden kopen. Dat zou zo veel opbrengen dat de lening er met
gemak mee zou worden afgelost en de winst, zo beloofde men, zou wel eens
verdriedubbeld kunnen worden. Merkwaardig genoeg was Nederland het enige
West-Europese land waar met geleend geld aandelen gekocht mochten worden. De
beruchtste en bekendste affaire werd de Dexia-affaire. Zoals bekend sleurde de
Dexia-affaire vele ouderen, studenten en gezinnen met kinderen in het verderf.
Vergeet het vooroordeel dat al die mensen snel rijk wilden worden. Dubieuze
tussenpersonen en misleidend foldermateriaal spiegelden deze landgenoten bij een
alsmaar stijgende beurs een financieel voordeel voor waarmee ze bijv. hun oude
dag nog zekerder konden stellen of een studiefonds voor hun kinderen konden
starten.
Vervlogen
dromen
Al die dromen vervlogen nadat de beurs instortte en de
verhalen van de bank sprookjes bleken te zijn. Honderdduizenden landgenoten
bleven door de Dexia-affaire opgescheept zitten met een schuld. De gedupeerden
verenigden zich en sommigen startten rechtzaken tegen Dexia. Vanaf september
2004 begonnen gedupeerden bij de rechtbanken successen te boeken. De rechters
oordeelden dat Dexia zich niet gehouden had aan de WcK, de wet op het
consumentenkrediet. Sterker nog pas medio 2003 had Dexia een vergunning gekregen
in het kader van de wet WcK. Daarvoor opereerde de bank en haar voorganger
Aegon, van wie Dexia de aandelenlease overnam, illegaal. Nog gekker wordt het
als we weten dat de dan nog Paarse minister Zalm naar aanleiding van Kamervragen
in juli 1998 meldde dat aandealenlease niet onder de wet WcK viel. Van Zalm
konden de banken lekker hun gang gaan om kredieten aan te smeren aan de kleine
man om daarmee aandelen te kopen. Let wel: alleen in Nederland werden deze
financiële Wild West-praktijken op de eigen bevolking los gelaten. In de rest
van Europa mocht het simpelweg niet.
Prof. Mr. Nick Huls van de
Erasmusuniversiteit en dé expert op het gebied van de Wck: 'Het was een foute
mededeling van Zalm aan de tweede Kamer. Hij ging er zelfs als minister van
Financiën niet over, het valt onder zijn collega van Economische zaken.Met zijn
uitspraak zette Zalm ook de bankinstellingen op het verkeerde been'. Op onze
vraag aan prof. Huls of de banken met hun grote juridische afdelingen niet zelf
hadden moeten weten dat wel degelijk de Wck van toepassing was op de
aandelenlease, antwoordde hij bevestigend: 'Natuurlijk hadden de banken dat zelf
ook moeten weten.'. In een artikel in het Nederlands Juristenblad stelt prof.
Huls dat de aanbieders van aandelenlease-constructies die opereerden buiten de
Wck strafbaar zijn. We vroegen aan prof. Huls of minister Zalm met zijn
misleidende antwoord aan de Tweede Kamer dan ook strafbaar was. Prof. Huls:
'Nee, hij is niet strafbaar als hij iets zegt wat naderhand niet blijkt te
kloppen'.
Nadat vanaf september 2004 Dexia juridisch in de problemen kwam in
individuele rechtzaken van benadeelden begon er voor Zalm ook een storm op te
steken. Dexia of beter gezegd Aegon had in 1998 het groene licht van Zalm
gekregen om buiten de wet Wck te opereren en daarmee was Zalm medeschuldig aan
het debacle. Zalm moest iets doen om zijn positie te redden. De Afm (Autoriteit
Financiële Markten), een onafhankelijke 'watch dog' die de handel en wandel van
banken controleert werd door Zalms ministerie al vanaf 2002 de mogelijkheid
ontnomen om te controleren of banken zich hielden aan de wet WcK. Vanaf die tijd
controleerde Zalms eigen ministerie dat wel. Om de opstekende Dexia-storm verder
te bedwingen kwamen Dexia en de staat volgens Piet Koremans, een
Dexia-gedupeerde en een drijvende kracht achter Stichting Platform
Aandelenlease, tot een compromis waarbij ook de Stichting Leaseverlies werd
betrokken. Dat compromis werd voorbereid door de onlangs overleden
oud-voorzitter van De Nederlandsche Bank en de Europese bank Wim Duisenberg.
Voorbijgaand aan de opmerkelijke successen sinds september 2004 van
strijdlustige individuele Nederlanders tegen Dexia toverde Wim Duisenberg een
mindere schikking uit de hoge bankiershoed. Dexia, De Nederlandsche Bank, Gerrit
Zalm en het aanhangsel Stichting Leaseverlies juichten. Er was een mooi
compromis bereikt voor de Dexia-benadeelden. Althans zo hebben ze het de kleine
man voorgespiegeld. Maar volgens Prof. Huls kunnen vrijwel alle Dexia beleggers
met een beroep op deze wet hun contracten nietig laten verklaren en al hun geld
terugvorderen.
Het grootste financiële
schandaal
Het voor de gedupeerde klanten nadelige
Duisenberg-compromis was volgens Piet Koremans echter hard nodig omdat anders
door de succesvolle rechtzaken van individuele benadeelden die buiten de
Stichting Leaseverlies om streden, de machtige Nederlandse financiële
instellingen als Zalm en zijn ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank en
het steeds armlastiger wordende Dexia Nederland voor het buitenland in hun hemd
zouden komen te staan. Zonder Duisenberg-regeling zou de val van Dexia
onomkeerbaar zijn. Maar die val van Dexia zou mogelijk ook Zalms val inhouden
want de aandelenlease was alleen mogelijk met Zalms medewerking waardoor
de wet WcK gedurende al die jaren niet van toepassing was op de aandelenlease.
Met veel persbombarie en ondersteuning van de Stichting Leaseverlies en de
Consumentenbond, werd een ieder geïndoctrineerd om het verzet te staken en
akkoord te gaan met de zogenaamde Duisenberg-schikking. Voor de laatste taaie
strijders die individueel doorgaan met rechtzaken aan te spannen tegen Dexia
waarbij ze er vaak veel meer uit kunnen slepen dan de Duisenberg regeling
dreigen zwarte wolken aan de horizon. Want het machtige conglomeraat van staat
en banken heeft een nieuw wapen in stelling gebracht. En het heet Wet
collectieve afwikkeling massaschade (Wcam). Wie niet expliciet schriftelijk te
kennen geeft niet mee te doen met de Duisenberg-regeling valt automatisch onder
de Duisenberg-regeling. In september dienden Dexia en de stichting Leaseverlies
een verzoek in bij het Gerechtshof in Amsterdam om de Duisenberg regeling te
laten vallen onder de Wcam. Tevens is een verzoek ingediend om, in afwachting
van de beslissing, alle lopende rechtszaken stilte leggen. In de loop van 2006
wordt de beslissing van het hof verwacht. Als het Hof de Duisenberg regeling
bindend verklaart, dan is dit verplicht voor alle aandelenlease gedupeerden.van
Dexia die niet schriftelijk hebben gereageerd. De grote financiële instellingen
met medewerking van Zalm hebben dan bereikt wat ze wilden bereiken om hert
grootste financiële schandaal van Nederland te sussen.
Zo schakelt men een
hoop toekomstige kritikasters uit. De winnaar van deze constructie rondom de
Duisenberg-regeling is naast Dexia: Gerrit Zalm. Zo hoeft hij niet met zijn
billen bloot omdat hij ten koste van de kleine man de aandelenlease niet liet
vallen onder de wet WcK. Door die welwillende medewerking van schalkse Gerrit
aan dubieuze bankinstellingen hebben honderdduizenden Nederlanders miljarden
euro's verloren.
Must vroeg William Lelieveldt, Woordvoerder
Generale Thesaurie-Voorlichting Ministerie van Financiën, om
commentaar.
Minister Zalm wilde geen commentaar geven op onze bevindingen:
'Er is geen sprake van dat minister Zalm de kamer verkeerd heeft geïnformeerd
over de geldigheid van de WcK.. Minister Zalm bestrijdt namelijk dat de
vergunningsplicht uit de WcK geldig is bij aandelenlease. Of dit element uit de
WcK van toepassing is op aandelenlease producten is onderwerp (geweest) van een
aantal rechtszaken. De verschillende rechters hebben tegenstrijdige uitspraken
gedaan. Een definitieve juridische uitkomst zal nog wel een aantal jaren op zich
laten wachten. Maar zelfs al zou de WcK vergunningplicht volledig geldig zijn en
zou de wet in haar geheel zijn nageleefd door de aanbieders, dan had dit de
verkoop van aandelenlease producten niet wezenlijk anders
gemaakt'.
De boekhouding van Gerrit , de man van 23,5
miljard
Schade aandelenlease 5 miljard
Schade invoering euro 18,5
miljard
7,5 miljard schade voor het bedrijfsleven bij de invoering van de
euro
11 miljard schade (conservatieve schatting) door de onderwaardering van
de gulden
NB: We laten de prijsstijgingen en de
waardevermindering van alle miljarden guldens in pensioenfondsen buiten
beschouwing
© 2005 Must magazine.
Bron: Must
nummer 05 okt/nov 2005
Het volledige artikel over de verkwanselde miljarden
van Zalm is te lezen in dit maandblad wat vanaf vandaag in de winkel
ligt.