Dexia aansprakelijk voor
tussenpersonen
Het Financieele Dagblad 29 juni 2006
>> Rob Verjans
Recentelijk is de zogenoemde 'beslismodule in
aandelenleaseprocedures' uitgelekt.
Dit stuk is opgesteld door de
Dexiawerkgroep van de rechtbank te Amsterdam. In de beslismodule, waaraan een
groot aantal rechters heeft meegewerkt, worden richtlijnen gegeven op basis
waarvan rechters kunnen oordelen. Uit het document van de rechtbank blijkt
dat de Dexia-werkgroep vindt dat de aanbieder van een effectenleaseproduct
in beginsel aansprakelijk is voor de informatieverstrekking. Volgens de
werkgroep komen gevolgen van gedragingen van tussenpersonen - daaronder begrepen
tekortkomingen - op gelijke wijze voor rekening van de aanbieder, als de gevolgen
van zijn eigen gedragingen en tekortkomingen.
Aanbieders draaien kort gezegd
op voor fouten van tussenpersonen.
Voor de consument is het bovenstaande een positieve
ontwikkeling. Tot op heden,spreken teleurgestelde 'leaseverliezers', die onjuist
of onvolledig zijn voorgelicht} vaak zowel de aanbieder als de tussenpersoon
aan. De aanbieder vanwege de (vermeende) ondeugdelijkheid van de producten
en bijbehorende brochures/folders, de tussenpersoon vanwege diens rol bij de
verkoop.
In een gerechtelijke procedure brengt het
aanspreken van meer dan één partij onvermijdelijk complicaties (en dus kosten)
met zich mee. Dit is nu niet meer nodig omdat beleggers rechtstreeks de
aanbieder kunnen aanspreken.
Deze uitkomst is redelijk. De tussenpersoon is
slechts een bemiddelaar die zijn werkzaamheden primair verricht ten gunste van
aanbieders, net zoals een werknemer zijn werkzaamheden verricht ten gunste van
een werkgever en een aannemer ten gunste van een opdrachtgever.
Blijft de vraag of beleggers ervoor kunnen kiezen
om toch de tussenpersoon aansprakelijk te stellen in plaats van de
aanbieder. Ook is interessant of aanbieders die met succes aansprakelijk zijn
gesteld de schade op tussenpersonen kunnen verhalen. Op strikt juridische
gronden zou dit wellicht mogelijk zijn, maar in de praktijk zal hier, mijns
inziens, weinig aanleiding toe zijn.
Vanuit de branche van de tussenpersonen komen
steeds meer klachten dat aanbieders niet alleen de consumenten maar ook de
tussenpersonen eenzijdig hebben geïnformeerd. Een goed voorbeeld daarvan zijn
presentaties van bepaalde aanbieders aan medewerkers van tussenpersonen. In deze
presentaties wordt vrijwel uitsluitend gewezen op de 'voordelen' van
effectenleaseproducten, zoals bijvoorbeeld de hoge rendementen.
Aan
risico's wordt geen aandacht besteed.
Verder kan worden gewezen op de berekeningssoftware
die diverse aanbieders aan tussenpersonen ter beschikking hebben gesteld. Deze
software dient om voorbeeldberekeningen voor de consument te maken. In de
computeruitdraaien die met de software worden geproduceerd is vrijwel steeds
sprake van hoge voorbeeldrendementen en wordt niet of nauwelijks gewezen op
risico's. De tussenpersoon kan slechts basisgegevens invoeren en is niet bij
machte om de uitkomsten aan te passen.
Uiteraard zijn tussenpersonen professionele
partijen. In die hoedanigheid hebben zij bepaalde verantwoordelijkheden ten
opzichte van consumenten. In het geval van effectenleaseproducten zijn het
echter juist de aanbieden die door middel van commerciële presentaties en
optimistische berekeningssoftware de verkoop van deze producten door
tussenpersonen hebben gestimuleerd. Daarbij hadden de aanbieders op een
verantwoorde manier aandacht dienen te besteden aan risico's, wetende dat
tussenpersonen hun werk anders moeilijk goed zullen kunnen uitvoeren.
Aanbieders hebben dit vaak ten onrechte nagelaten.
Terecht kunnen aanbieders aansprakelijk worden
gesteld voor fouten van tussenpersonen bij de verkoop van
effectenleaseproducten. Voor zover een benadeelde belegger zich toch op de
tussenpersoon verhaalt, dient de laatste zich op zijn beurt te kunnen verhalen
op de aanbieder. Aanbieders die veroordeeld worden om consumenten schadeloos te
stellen moeten deze schade zelf dragen.
Rob Verjans is advocaat bij Van Doorne te
Amsterdam.
Copyright (c) 2006 Het Financieele
Dagblad