Rechter enige uitweg voor leasebelegger
Door onze redacteur Egbert Kalse

DEN HAAG, 18 JUNI.  De commissie-Oosting heeft geen schikking weten te treffen tussen aanbieders en afnemers van aandelenleaseproducten. Beleggers moeten naar de rechter, GroenLinks en PvdA willen een onderzoek.
 
Langer doorgaan was onverantwoord, het zou te hoge verwachtingen scheppen bij de gedupeerden. Met die argumentatie gaf de teleurgestelde oud-ombudsman Marten Oosting, voorzitter van de door minister Gerrit Zalm (Financiën, VVD) ingestelde commissie geschillen aandelenlease, gisteren zijn opdracht terug aan de minister. Oosting is er niet in geslaagd buiten de rechter om een schikking te treffen tussen de aanbieders van aandelenleaseproducten en de tienduizenden gedupeerde afnemers.
 
Aan de `soap' rond de afhandeling van het aandelenleasedossier (beleggen met geleend geld) werd gisteren een zwarte episode toegevoegd. Sinds september hoopten de gedupeerden dat de commissie-Oosting voor hen een schikking zou kunnen treffen met de aanbieders van de leaseproducten zodat in elk geval een deel van hun schulden kon worden afgelost. Maar Oosting kwam er niet uit.
 
De belangen zijn enorm, zei Oosting gisteren. Voor de aanbieders (onder meer Aegon, DSB, Fortis, ING en Dexia, de grootste aanbieder) gaat het om miljarden euro's. Voor individuele beleggers gaat het vaak om schulden van tienduizenden euro's. Zij worden vertegenwoordigd door belangenorganisaties als Stichting Leaseverlies, de Consumentenbond, Stichting Adviesverlies, Stichting Leaseleed en de Vereniging Pay-back.
 
Medio maart stuurde Oosting de aanbieders een schikkingsvoorstel. Hij noemde het voorstel aan de aanbieders (,,die moesten bewegen'') een ,,realistisch voorstel''. Oosting wachtte af, maar de deadline van 1 mei werd niet gehaald. Zalm zei dat hij vorige maand gebeld was door enkele aanbieders, die hem verzochten om meer tijd. De suggestie, zei Zalm gisteren, was dat als die tijd er zou komen, de kans op een schikking groter was. Oosting: ,,Maar wij waren sceptisch.'' En toen uiteindelijk op 12 juni een reactie van Dexia kwam, wist Oosting genoeg. Dit ging niet lukken. Ook de andere aanbieders van aandelenleaseproducten voldeden net als Dexia niets voor Oostings voorstel. ,,Zij wilden allemaal maatwerk.''
 
Oosting zal uiterlijk in de tweede week van juli, maar in elk geval na de uitspraak in de rechtszaak tussen Leaseverlies en Dexia, zijn eindrapport aan Zalm sturen. Daarin zal hij zowel de juridische analyse van het conflict als het voorstel van de commissie openbaar maken. ,,We zijn door de overheid ingesteld en zullen dus ook publiekelijk verantwoording afleggen'', zei Oosting.
 
Bestuursvoorzitter Bruneel van Dexia was gisteren woedend over de voorstelling van zaken van Oosting. Vooral Oostings voornemen alsnog een eindrapport te schrijven schoot Bruneel in het verkeerde keelgat. ,,Als we dat van tevoren hadden geweten hadden we niet aan deze bemiddeling deelgenomen'', zei Bruneel, die zich ,,bekocht'' voelt en van ,,een dolk in de rug'' spreekt. Desgevraagd zei Bruneel dat Dexia overweegt juridische stappen tegen Oosting te nemen als die vasthoudt aan zijn voornemen alles openbaar te maken. Dexia is vooral verbolgen over het feit dat de vorige eigenaar van LegioLease en Labouchere, de verzekeraar Aegon, alle aansprakelijkheid weigert in het debacle. Dexia probeert al tijden met Aegon tot overeenstemming te komen de kosten van een eventuele schikking te delen. Het lijkt erop dat Dexia en Aegon elkaar nu voor de rechter zullen treffen. De ,,précondititie'' die Dexia gesteld had - overeenstemming met Aegon - was volgens Oosting de belangrijkste reden voor het mislukken van de bemiddeling.
 
Zalm zei gisteren samen met zijn collega Donner (Justitie) te zullen uitzoeken hoe de gedupeerden het best geholpen kunnen worden. Zij willen onder meer proberen om bij het Bureau Kredietregistratie in Tiel een uitzonderingspositie te bedingen voor de aandelenleasegedupeerden, zodat die gedurende de rechtszaak nog wel bijvoorbeeld een hypotheek kunnen afsluiten. Zalm maakt zich zorgen over de afhandeling van het conflict. ,,Als we het op rechtszaken aan laten komen, loopt het hele juridische systeem vast.''
 
Toch lijkt het erop dat de gang naar de rechter de enige weg is die de gedupeerden rest. Inmiddels loopt er een rechtszaak tussen de stichting Leaseverlies en Dexia. De uitspraak wordt op 7 juli verwacht.
 
De fracties van GroenLinks en de PvdA hebben om een parlementair onderzoek gevraagd naar de gang van zaken rondom de aandelenlease. GroenLinks suggereert tevens om advies in te winnen bij de landsadvocaat, een suggestie die Zalm serieus neemt.
 
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.