Banken ontberen zicht op
risico's hypotheken
Financiële instellingen verkopen
beleggingshypotheken zonder toereikend onderzoek te doen naar de mogelijke
gevaren. Kredietverstrekkers kunnen hun klant zo niet adequaat informeren.
Daardoor dreigt reputatieschade voor banken.
Dit constateert de Nederlandsche Bank (DNB) in zijn
Kwartaalbericht. 'Gedegen analyses van risico's van beleggingshypotheken worden
in de meeste gevallen niet gemaakt', aldus DNB.
De centrale bank baseert zich op een
inventariserend onderzoek dat hij afgelopen najaar heeft uitgevoerd naar
beleggingshypotheken. De toezichthouder waakt over de financiële gezondheid van
banken, verzekeraars en pensioenfondsen.
Indirect kans op averij
De financiële gezondheid van hypotheekverstrekkers
loopt 'onder de huidige marktomstandigheden op de huizenmarkt' niet direct
gevaar door beleggingshypotheken, aldus DNB. Maar indirect lopen financiële
instellingen wel kans averij op te lopen door de verkochte beleggingshypotheken,
zo waarschuwt de bank.
De toezichthouder vreest voor de reputatieschade
die kan ontstaan doordat klanten 'een ontoereikende informatieverschaffing' door
de hypotheekverstrekker aanvechten. Dat kan gaan om informatie die bij aanvang,
maar ook om informatie die tijdens de duur van de hypotheek aan klanten is
verstrekt, aldus DNB.
Informatie beneden peil
De kans dat aan de klant verstrekte informatie
beneden peil is, is aanzienlijk, blijkt uit het Kwartaalbericht. Want in de
meeste gevallen missen de beleggingshypotheken een fatsoenlijke risico-analyse.
Hieruit valt af te leiden dat hypotheekverstrekkers bij de meeste
beleggingshypotheken mogelijk niet kunnen hebben voldaan aan hun zorgplicht
tegenover klanten.
Op de zorgplicht houdt de Autoriteit Financiële
Markten (AFM) toezicht. Die kan desgevraagd niet bevestigen dat de zorgplicht
van de hypotheekverstrekkers in het geding is door deze bevindingen van de
Nederlandsche Bank.
Onderzoek naar risico's
De AFM vermoedt dat het onderzoek betrekking heeft
op mogelijke macro-economische risico's van beleggingshypotheken, aldus een
woordvoerder. In het Kwartaalbericht trekt DNB echter nadrukkelijk ook
conclusies over de risico's die beleggingshypotheken opleveren voor individuele
klanten van verstrekkers van beleggingshypotheken. 'Uit het onderzoek is
gebleken dat de informatievoorziening van instellingen (zowel intern als
richting de cliënt) en hun risicobeheer op het gebied van beleggingshypotheken
verdere aandacht verdient.'
DNB drukt de hypotheekverstrekkers op het hart dat
het 'van groot belang' is en 'essentieel' dat zij nu zelf hun exposure voor
risico's door beleggingshypotheken gaan onderzoeken.
In Groot-Brittannië, waar al langer en meer
beleggingshypotheken zijn verkocht, zijn meerdere conflicten over
beleggingshypotheken uitgebroken tussen klanten en financiële instellingen. In
Nederland is ING-dochter Postbank twee jaar terug geconfronteerd met ruzie met
klanten over zijn Meerwaardehypotheek, een beleggingshypotheek. De gevoeligheid
van financiële instellingen voor reputatieschade bleek recentelijk uit het
vertrek uit Nederland van Dexia Bank door de
aandelenleaseconflicten.
In 2003 constateerde de AFM dat 55% van de
bezitters van een beleggingshypotheek kans loopt op een restschuld. Die
conclusie is nu nog actueel, aldus AFM. Van de euro 460 mrd uitstaande
Nederlandse hypotheekschuld zit ten minste euro 90 mrd in
beleggingshypotheken.
Effectenhypotheek
- Belegging moet aan eind van de hypotheek genoeg opleveren om lening af te
lossen
- DNB: meeste beleggingshypotheken missen risicoanalyse
- Informatie aan klant van beleggingshypotheek hapert
- Gevaar van reputatieschade voor hypotheekverstrekkers
- DNB roept banken en verzekeraars op hun beleggingshypotheken te
onderzoeken
VASCO VAN DER BOON EN BENDERT ZEVENBERGEN
Copyright (c) 2006 Het Financieele Dagblad