Labouchere
pikte stiekem graantje mee
Labouchere
bedotte zusterbedrijf Legio en haar effectenleaseklanten
AMSTERDAM
- Ondanks eerdere ontkenningen, blijkt Labouchere klanten toch bedot te hebben
met dure transacties bij aan- en verkoop van aandelen voor leasepakketten. 'Ze
wilden een eigen winstpotje maken.'
Het
was het overduidelijke startschot voor alle onrust rond aandelenlease: de
uitzending van het consumentenprogramma Radar in april vorig jaar. Gesteld werd
dat Legio klanten tekort had gedaan bij de aan- en verkoop van aandelen voor de
leasepakketten. Dat zou blijken uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit
Rotterdam.
Duizenden
beleggers stuurden vervolgens een klacht naar grootste aanbieder Dexia en de
Autoriteit Financiële Markten (AFM). Verzekeraar Aegon had Legio en moeder
Labouchere enkele jaren eerder verkocht aan Dexia. In de klacht kwamen overigens
nieuwe aspecten aan de orde rond de populaire vorm van beleggen met geleend
geld, die de bank in een kwaad daglicht stelden: de zorgplicht zou niet
voldoende zijn nageleefd.
Na
eerst een opvallende stilte van de kant van Dexia, begon vervolgens een
ongekende loopgravenoorlog waarbij partijen elkaar claims in het vooruitzicht
stelden.
Het
verhaal dat leasebeleggers benadeeld zouden zijn zoals gepresenteerd in Radar
werd krachtig ontkend door Dexia, zeker nadat bleek dat het rapport een werkstuk
was van een student die bij Radar stage liep. Het rapport 'deugde niet'. De
inmiddels opgestapte Dexia-bestuurder Joop Krant zei dat klanten 'de stuipen op
het lijf is gejaagd', omdat de indruk is gewekt dat ze door Dexia 'worden
bestolen'. Het rapport was niet helemaal onzin. 'In één geval had een medewerker
een fout cijfer ingetikt.'
Dexia
liet de pers de resultaten zien van eigen onderzoek. Hoogleraren van de Erasmus
Universiteit deden het onderzoek van de student over. Zij concludeerden dat
Legio klanten niet benadeelde door aandelen systematisch te duur aan te kopen of
goedkoop te verkopen. De afrekenkoersen pakten in individuele contracten wel
ongunstig uit. Maar is veroorzaakt door koersschommelingen binnen de dag, zo
stelden de hoogleraren.
De
makers van Radar bleven overigens achter de conclusies van de student staan. Een
lijst met additionele vragen aan Dexia over de koersen bleef onbeantwoord.
Vervolgens
werd het stil op dit punt. Maar achter de schermen gebeurde er wel degelijk wat,
zo zeggen bronnen nu. Dexia zette een diepgaand intern onderzoek voort, onder
meer naar de koersen. Daaruit bleek dat er meer aan de hand was dan een enkele
tikfout.
Uit
verhoren met voormaligehandelaren van Labouchere blijkt dat de Amsterdammers in
het geheim een graantje meepikten van zusteronderdeel Legio in Leiden. Dat ging
ten koste van beleggers. De afdeling wist zo de winst te vergroten. Naar
verluidt wisten directeuren van de afdeling wat er gebeurde, maar gebeurde het
op initiatief van de handelaren. Via bonussen op hun resultaten konden ze ook
persoonlijk profiteren.
Het
was geen beleid, zeggen bronnen. Maar er werd 'meer dan incidenteel' gehandeld
tegen nadelige koersen voor leaseklanten.
'Ze
wilden een eigen winstpotje maken ten koste van de Legio-klanten, terwijl de
handel vrij van kosten zou zijn voor beleggers', zegt een bron die het dossier
kent. Hoeveel is opgestreken met de ongeoorloofde beurshandel is onduidelijk.
Voor individuele beleggers zou het gaan om kleine bedragen. 'Dat kan zo zijn,
maar het is principieel onjuist', zegt een bron. 'Labouchere zat ertussenin ten
koste van beleggers, in strijd met de afspraken.'
Legio
zou over de praktijken lange tijd in het ongewisse zijn gehouden door moeder
Labouchere. Nadat Dexia het gerommel ontdekte, heeft de bank, aldus een bron,
'met schaamrood op de kaken' het dossier overgedragen aan de
AFM.
'Handelaren
gingen voor hun bonus', zegt iemand die bij Labouchere werkte. 'Sommige
praktijken waren erin geslopen. Zo werden er soms centen meegepikt door vooruit
te lopen op de orders of er werd gewoon tegen te hoge koersen afgerekend. Legio
wist niet wat er op de beurs gebeurde. Ze waren te veel met de marketing bezig.'
Volgens
deze bron was het eenvoudig om in te spelen op de grote orders. 'De gedachte
leefde bij handelaren dat het pakken van tientallen centen per order niet
schadelijk is voor de particulieren die aandelen kochten voor de lange
termijn.'
Dit
soort onregelmatigheden, waarbij professionals beleggers benadelen door kosten
te verbergen of ongunstig af te rekenen, worden in de Verenigde Staten nu hard
aangepakt. Het wordt gezien als moreel verwerpelijk, maar juridisch gezien is
het een grijs gebied.
Blijft
de vraag of Dexia-bestuurders probeerden het gerommel te verbergen. Nee, zeggen
mensen die het dossier kennen. Labouchere nam zusterbedrijf Legio in de maling,
zo wordt gezegd, terwijl de moeder van Labouchere ook lang in het ongewisse
bleef. Ook Aegon zegt niets geweten te hebben. Niet helder is of de
overtredingen gevolgen hebben voor individuele handelaren. De AFM weigert over
deze zaak iets specifieks te zeggen.
De
verwachting is dat de overtredingen worden meegenomen in een boete voor Dexia,
de Belgische bank die verantwoordelijk is voor de misstanden, maar veelal niet
de veroorzaker. 'Het is een van Aegon meegekochte onvolkomenheid', zo is de
mening van een bron.
GERBEN
VAN DER MAREL
Copyright
(c) 2003 Het Financieele
Dagblad