Aandelenlease is juridisch
doolhof
de Volkskrant, Economie, 4
februari 2005 (pagina 8)
Achtergrond
Merijn Rengers
Het regent vonnissen over aandelenlease,
het beleggen met geleend geld. Kan de vlag uit bij de teleurgestelde belegger?
En welke bank krijgt de grootste klappen?
Zeven vragen over aandelenlease. Overal worden
vonnissen gepubliceerd waarbij de banken verliezen. Wat betekent dat voor mensen
met een aandelenleasecontract? Het klopt dat steeds meer rechtbanken, en onlangs
ook de klachtencommissie van DSI, procederende beleggers gedeeltelijk of
volledig in het gelijk stellen. In de regel worden de restschulden die de
beleggers hebben overgehouden aan het beleggen met geleend geld ongedaan
gemaakt, en soms wordt ook nog een deel van de inleg vergoed. Plus de
advocaatskosten natuurlijk.
Waarom verliezen de banken opeens zoveel zaken? De
kantongerechten in het hele land - waar de meeste zaken lopen - zijn pas onlangs
begonnen met het voltrekken van vonissen over aandelenlease. In de zaken die nu
naar buiten komen, hebben beleggers relatief snel aan de bel getrokken, of zijn
ze in een vroeg stadium opgehouden met het betalen van de maandelijkse termijnen
aan hun bank.
Waarom heeft het zolang geduurd voordat de stroom
vonissen op gang is gekomen? De kantongerechten hebben gewacht op een aantal
bemiddelsingspogingen en voorbeeldprocedures. Ook is er nog overleg geweest
tussen de gerechten over hoe om te gaan met de problematiek. Toen is besloten
elke rechter een eigen oordeel te laten vellen. Daarom regent het nu
tegenstrijdige vonissen door het hele land, en daarom wacht in feite iedereen op
het moment dat de Hoge Raad - het hoogste rechtscollege van Nederland -
definitief heeft vastgesteld in welke gevallen leasebeleggers precies hebben.
Slecht nieuws voor Dexia, Aegon,
Fortis en Leviob dus? Ja en nee. De rechters bevestigen in feite wat iedereen
allang wist. Bij de verkoop van aandelenlease is van alles misgegaan. Er is geld
uitgeleend zonder te controleren of beleggers die lening wel konden gelijk
dragen, de administratie was een rommeltje, de verkopers van aandelenlease
lapten alle mogelijke regels aan hun laars, en intern konden de banken het grote
succes niet aan. Ook zijn de banken massaal vergeten bij contracten met
getrouwde stellen beide partners te laten tekenen. Het is natuurlijk slechte
reclame om deze bevindingen in de rechtzaal voor de voeten geworpen te krijgen.
Maar? Maar tegelijkertijd zijn de banken niet
happig om openbaar hun falen toe te geven. Ten eerste zet dat de deur wagenwijd
open voor opportunisten - klanten die best snapten wat aandelenlease was en geld
genoeg hebben. Ten tweede kost zo'n bekentenis handenvol geld, omdat ook de
grote meerderheid van niet-procederende klanten dan in beeld komt voor
schadevergoeding. In de huidige situatie hebben alleen procederende beleggers
iets aan de stroom vonnissen. Wie niet naar de rechter stapt, wordt door
Dexia of Aegon in principe gewoon aan zijn contract gehouden.
En dat betekent betalen.
Hoe kan dat nou? Zo werkt het recht nu eenmaal.
Alle klanten hebben individueel een contract. En als je daarvan af wilt, zul je
dat ook individueel moeten aanvechten. De aanzwellende stroom uitspraken
versnelt wel het tempo waarmee zaken in de toekomst kunnen worden afgehandeld.
Maar ook dan zal elke klant voor zich naar de rechter moeten. Dat geldt dus ook
voor beleggers die zijn aangesloten bij Eegalease, Leaseverlies, of een van de
andere clubs die collectief procederen, bijvoorbeeld tegen Aegon-dochter
Spaarbeleg.
Maakt het nog uit bij welke aanbieder je een
contract hebt? Zeker. Dexia heeft aangekondigd weg te gaan uit
Nederland, en heeft dus niets meer te verliezen. Die procedeert dus zo hard
mogelijk, zonder aanziens des persoons. Zelfs psychiatrisch patiënten worden
door Dexia gedagvaard. Ook de kleinere bank Levob gaat er
vooralsnog hard in. Fortis en Aegon hebben veel meer te verliezen. Die zijn als
de dood voor mogelijke imagoschade, als gevolg van een serie rechtzaken. Met hen
is dus wellicht te onderhandelen, al is het waarschijnlijk daarbij ook noodzaak
om te kunnen schermen met gerechtelijke stappen.
Copyright: de
Volkskrant